Ontspanning

 

Tijdens de “30 - dagen challenge” gaan we aan de slag met het omzetten van minder goede gewoontes naar betere gewoontes: minder chips eten, op tijd slapen, de smartphone wat sneller aan de kant, niet snoepen na het eten, dagelijks een rondje wandelen……

Veel van deze gewoontes hebben te maken met de BRAVO-leefstijlthema’s. Deze worden vaak genoemd als leidraad voor een gezonde leefstijl.De B staat voor voldoende Bewegen, de R voor niet Roken, de A voor matig of geen Alcohol, de V voor gezonde Voeding en de O voor Ontspanning en herstel.

 

Vandaag gaat het over de O van Ontspanning: 

 

We hebben allemaal wel eens met stress te maken. Stress is namelijk een heel normale reactie van het lichaam, op een situatie, de stressor, die we nodig hebben om scherp en alert te kunnen reageren. Zoals wanneer je weg moet rennen bij gevaar of wanneer je je klaarmaakt voor een belangrijke wedstrijd. In dit soort situaties heb je te maken met acute stressoren, die heel duidelijk te herkennen zijn. Je hebt met een hele andere situatie te maken wanneer er sprake is van chronische stress. Deze vorm van stress bouwt zich langzaam op en is hierdoor veel minder herkenbaar. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een hoge werkdruk: geleidelijk wordt het steeds drukker op het werk en je past je hier steeds bij aan met het idee dat het tijdelijk is. Wanneer je geleidelijk aan de situatie gewend raakt ervaar je de stressor niet meer zo maar hij is er nog wel. 

We kunnen stressoren onderverdelen in 3 vormen:

  1. Lichamelijke stress: door pijn, ziekte, honger of uitputting
  2. Psychische stress: door ingrijpende gebeurtenissen zoals verhuizen, scheiden, rouwen, zorgen om geld, werkdruk, piekeren, verveling of gepest worden
  3. Sociale stress: bijvoorbeeld door eenzaamheid 

 

Wat gebeurt er bij stress in je lichaam?

 

Ons lichaam reageert bij alle vormen van stress min of meer op dezelfde manier: In een stressvolle situatie wordt een kettingreactie in ons lichaam in gang gezet onder invloed van hormonen. Het lichaam gaat van de stand "gezond en lang leven" over op de stand "overleven". Op dat moment krijgen bepaalde lichaamsfuncties voorrang, zodat het lichaam klaar is om weg te rennen of actie te ondernemen. Dit betekent dat het hart sneller gaat kloppen, de ademhaling versnelt, de bloedvoorziening naar de spieren neemt toe, de bloeddruk wordt hoger en de bloedglucosespiegel stijgt om de spieren snel van brandstof te kunnen voorzien. Andere functies zoals de spijsvertering en het immuunsysteem krijgen juist wat minder aandacht, zodat alle energie naar het weerstaan van de stress kan gaan. Op het moment dat de stress-situatie voorbij is worden alle reacties weer geremd en kan het lichaam weer terugkeren naar de stand "gezond en lang leven".

 

Chronische stress

 

Wanneer de stress echter chronisch is/wordt dan worden de stress-reacties niet meer volledig geremd, het lichaam zal zich blijven voorbereiden op gevaar en komt niet toe aan herstel. Chronische stress is meestal geen situatie meer van snel moeten wegrennen maar het lichaam blijft zich daar wel op voorbereiden. Dit kan op termijn diverse negatieve effecten op de gezondheid hebben: 

dieetenco stress

 

Waarom heeft de een wel last van stress en de ander niet? 

 

Het menselijk lichaam is eigenlijk heel goed in het aanpassen aan veranderende omstandigheden maar uiteindelijk wordt er een keer een grens bereikt van wat het lichaam aan kan. De draaglast wordt te hoog. En die draaglast wordt te hoog wanneer de maximale draagkracht wordt bereikt. En daar zit het verschil, de ene persoon heeft meer draagkracht dan de ander. Dit kan komen door een betere fysieke gezondheid, door de manier waarop iemand met de stressoren omgaat en/of door zijn/haar karakter. 

In deze tijd wordt eigenlijk min of meer van je verwacht dat je altijd "aan" staat. Ook in het weekend bereikbaar voor je werk, snel reageren op whatsappberichtjes en mail, er zijn continu prikkels om ons heen. Dit maakt het voor iedereen lastig te ontspannen terwijl die ontspanning juist van belang is om je draagkracht te herstellen en op peil te houden en zo ongezonde stress te voorkomen. Wanneer het je lukt om voor voldoende ontspanning te zorgen kun je die stress veel beter aan.

 

Tips voor (meer) ontspanning

 

  • Bedenk wat bij jou voor ontspanning of energie zorgt. Schrijf het op. Voor de één is het een wandeling of een goed gesprek, voor de ander een warme douche of een avondje zingen in een koor; (kijk voor voorbeelden in de afbeelding hieronder, variatie in ontspanning zorgt voor het beste resultaat)
  • Maak iedere dag bewust tijd voor een ontspannende activiteit, plan het desnoods in je agenda;
  • Zorg voor een regelmatig ritme, waarin je inspanning afwisselt met ontspanning. Een regelmatig ritme zorgt voor overzicht en een opgeruimd gevoel;
  • Ook een vast dag- en nachtritme kan helpen, ga steeds op dezelfde tijd naar bed en sta op dezelfde tijd op;
  • Zorg voor een opgeruimd huis, een opgeruimde werkplek en daarmee een opgeruimd hoofd;
  • Plan je dagen niet te vol, doe één ding tegelijk en neem daar de tijd voor, zo houd je tijd vrij voor onverwachte gebeurtenissen;
  • Doe ontspannings- en ademhalingsoefeningen. Bijvoorbeeld gebaseerd op yoga, mindfulness of meditatie. Op internet zijn veel filmpjes te vinden. Je kunt natuurlijk ook een cursus yoga, mindfulness of meditatie proberen.
  • Ga na waar jouw stress vandaan komt. Houd een dagboekje bij zodat je bewust patronen en bijbehorende signalen van stress leert herkennen. 
  • Las een piekerkwartiertje in; sta jezelf toe alleen in dat kwartier te piekeren over van alles en laat het daarna los.
  • Luister naar je favoriete muziek, het ontspant.
  • Beweeg in de natuur; het heeft een bewezen ontspannend effect.

 

dieetenco ontspanning

 

bronnen: Hét handboek voor de leefstijlcoach (ISBN 9789090334189), Het Stressbeeld, over de samenhang tussen lichamelijke en psychische aspecten van stress (ISBN 9789057124051), Het Voedings- en Leefstijlboek (ISBN 9789081611374)

Heb je vragen of wil je een afspraak maken met een van onze diëtisten? Neem dan contact met ons op. Een afspraak maken kan via ons telefoonnummer 085-4884700, via email of via ons contactformulier. Wij hebben vestigingen in Anna Paulowna, Den Helder, Dirkshorn, Julianadorp, Hippolytushoef, Noord-Scharwoude, Schagen, Schagerbrug, Warmenhuizen en Wieringerwerf.